Ανθρωπολογικό Μουσείο Πετραλώνων

Δίπλα στη σημερινή τεχνητή είσοδο του Σπηλαίου Πετραλώνων (περίπου 50 μ. νότια) δημιουργήθηκε με έξοδα της Ανθρωπολογικής Εταιρείας Ελλάδος το Ανθρωπολογικό Μουσείο, όπου στεγάζονται τα ευρήματα των ανασκαφών της. Τα ευρήματα αυτά προέρχονται βασικά μέσα από το Σπήλαιο, αλλά και από άλλες έρευνες του εξωτερικού χώρου τόσο της Χαλκιδικής, όσο και από διάφορες περιοχές, όπως Αμύνταιο, Ικαρία, Κρήτη, Πτολεμαΐδα, Χίο κ.α.

Το Μουσείο είναι ένα παραδοσιακό διώροφο κτίριο ~1000 τ.μ., κτισμένο με κεραμοσκεπή, ενώ στο βόρειο πέτρινο τοίχο του αναπαρίσταται ο χάρτης τού Σπηλαίου μαζί με την τουριστική διαδρομή στο εσωτερικό του – σε σχεδίαση Πάνου Πολυδωρόπουλου.

Στο ισόγειο βρίσκονται οι αποθήκες των ευρημάτων, τα εργαστήρια συντήρησης και καταγραφής, καθώς και σε χωριστή αίθουσα η βιβλιοθήκη του Μουσείου.

Ο επάνω όροφος, εκτός από την Αίθουσα Εκθεμάτων, έχει έναν ευρύχωρο διακοσμημένο Προθάλαμο, την Αίθουσα Διαλέξεων (πάνω από τη βιβλιοθήκη) και το γραφείο της Διεύθυνσης.

Ο Προθάλαμος βρίσκεται στο κέντρο των χώρων του 2ου ορόφου και διαθέτει δύο αγάλματα Αρχανθρώπων, ενός γερακαετού (του είδους Buthierax pouliani – σύμφωνα με τον Μίκλος Κρετσόι), πέντε μεγάλες τοιχογραφίες, πάγκο με το βιβλίο εντυπώσεων των επισκεπτών και μια βιτρίνα με τις εκδόσεις της Α.Ε.Ε. και του Ανθρωπολογικού της Μουσείου. Από τις τοιχογραφίες του Προθάλαμου, η μεγαλύτερη αναπαριστά με ζωγραφική απεικόνιση την εξέλιξη της ζωής κατά τον Αριστοτέλη, μια άλλη την εξέλιξη των Ανθρωπιδών σύμφωνα με τον Άρη Πουλιανό, ενώ οι υπόλοιπες τρεις απεικονίζουν το εσωτερικό του Σπηλαίου. Τα αγάλματα, κυρίως σε φυσικό μέγεθος, έγιναν από την γλύπτρια Αγγέλα Κοροβέση-Καλαντίδη, ενώ οι ζωγραφικές αναπαραστάσεις από τον λαϊκό ζωγράφο Χρήστο Καγκαρά και τον γιό του Νίκο. Τα ανωτέρω φιλοτεχνήματα, όπως και οτιδήποτε άλλο στο χώρο του Σπηλαίου Πετραλώνων, δημιουργήθηκαν υπό την στενή επίβλεψη του Άρη Πουλιανού, ώστε να τηρηθούν οι αναγκαίες επιστημονικές προδιαγραφές.

Οι τοιχογραφίες της ψηλοτάβανης Αίθουσας Εκθεμάτων στολίζονται με ζωγραφικές αναπαραστάσεις από την εξέλιξη της ζωής, καλύπτοντας τα τελευταία 4,5 δισεκατομμύρια έτη. Προς το τέλος των απεικονίσεων η εμφάνιση του ανθρώπινου είδους και στιγμιότυπα από τις δραστηριότητες των Πετραλώνειων Αρχανθρώπων.

Τα περίπου 2000 ευρήματα της Αίθουσας Εκθεμάτων φιλοξενούνται αντίστοιχα σε 370 προθήκες, και χωρίζονται σε δέκα ενότητες:

1η ενότητα (οι αρχικές 25 προθήκες, σημείο 1) περιλαμβάνει ευρήματα από τον εξωτερικό χώρο και προ-σπηλαίες κυρίως εποχές – Μειόκαινο (10-20 εκ. ετών) Χαλκιδικής και Πλειστόκαινο (2-0,3 εκ. έτη) Κεντρικής Μακεδονίας.

2η ενότητα (επόμενες 120 προθήκες, σημεία 1-3) συγκεντρώνει σε χρονοστρωματογραφική σειρά απολιθώματα ζώων, βασικά μεγάλων θηλαστικών, από το Σπήλαιο Πετραλώνων. Εδώ εμπεριέχεται και η αναπαράσταση της στρωματογραφικής διάταξης των σπηλαιοαποθέσεων.

3η ενότητα (50 προθήκες, σημείο 3-4) λίθινα εργαλεία εξωτερικού χώρου από διάφορα μέρη, προηγούμενων εποχών από εκείνα του Σπηλαίου.

4η ενότητα (70 προθήκες, σημείο 4) λίθινα εργαλεία από το Σπήλαιο Πετραλώνων.

5η ενότητα – αναπαράσταση της αίθουσας του «Μαυσωλείου» (σημείο 4), του χώρου που βρέθηκε το κρανίο του Αρχανθρώπου το 1960.

6η ενότητα (50 προθήκες, σημείο 5) οστέινα εργαλεία από το Σπήλαιο Πετραλώνων.

7η ενότητα  (25 προθήκες, σημείο 6) με οστά μικρών σπονδυλωτών (σαύρες, χελώνες πουλιά, νυχτερίδες, τρωκτικά) κ.ά. ευρήματα, όπως σπόροι φυτών, τεμάχια απολιθωμένων ξύλων, κοπρόλιθοι.

8η ενότητα  (2 προθήκες, σημείο 6) με τα ίχνη της φωτιάς και το πρωτόγλυπτο της Μακεδονίας.

9η ενότητα  (15 προθήκες, σημείο 6) εκμαγεία αρχανθρωπικών κρανίων – αναπαράσταση προτομής  Πετραλώνειου σε φυσικό μέγεθος και άλλα ευρήματα.

10η ενότητα  (10 προθήκες, σημείο 6) λίθινα εργαλεία εξωτερικού χώρου από διάφορα μέρη επόμενων εποχών από εκείνα του Σπηλαίου (για πιο εύληπτη σύγκριση με τα προηγούμενα στη διαφορά της τεχνολογίας), συμπεριλαμβανόμενων νεολιθικών τέχνεργων (6.000 – 9.000 ετών), καθώς και «σύγχρονων» δοκανόπετρων και ενός δοκανιού.

Πετράλωνα, Βουνό Κατσικά, 63200, Χαλκιδική

Τηλ.: 23730 71671