Ο Άγιος Μάμας είναι μεγάλος οικισμός και έδρα ομώνυμου Δημοτικού διαμερίσματος στο Δήμο Προποντίδας του νομού Χαλκιδικής. Βρίσκεται ανάμεσα στις χερσονήσους της Κασσάνδρας και της Σιθωνίας. H απόστασή του από τη Θεσσαλονίκη είναι 70 χιλιόμετρα. Η παραλία του έχει μήκος πάνω από 3.5χλμ. από το Θερμαϊκό και 5χλμ από το κόλπο Κασσάνδρας και την επισκέπτονται κάθε χρόνο πολλοί επισκέπτες.
Οι 1000 περίπου κάτοικοι του ασχολούνται με τη γεωργία, αφού στην περιοχή υπάρχουν μεγάλες αγροτικές εκτάσεις με ελαιόδεντρα. Μεταξύ του Άγιου Μάμα και τις Ποτίδαιας υπάρχουν μεγάλη έλη τα οποία δημιουργούν μία μοναδική λιμνοθάλασσα που αποτελεί τόπο “Κοινοτικής Προστασίας” και “Ειδική Ζώνη Προστασίας” του δικτύου ΦΥΣΗ 2000 και φιλοξενεί πληθώρα υδρόβιων πουλιών.
Το χωριό είναι γνωστό για το μεγάλο πανηγύρι που διοργανώνεται κάθε χρόνο στις αρχές Σεπτεμβρίου απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Μάμαντος και είναι το μεγαλύτερο πανηγύρι της Χαλκιδικής. Στο χώρο του πανηγυριού υπήρχε το παλιό ξωκλήσι του Αγίου Μάμα, στο χώρο του όμως χτίστηκε ένας καινούριος ναός και ένα υπερσύγχρονο πολιτιστικό κέντρο. Η πρώτη γνωστή ιστορική μαρτυρία για την εμποροζωοπανήγυρη χρονολογείται στο 1870.
Η ευρύτερη περιοχή όμως του Αγίου Μάμα και της Ολύνθου έχει μεγάλο ιστορικό ενδιαφέρον καθώς έχουν ανασκαφεί ευρήματα που χρονολογούνται στο τέλος της Νεολιθικής περιόδου αλλά και το παλαιότερο νεκροταφείο που έχει βρεθεί στη Μακεδονία από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού. Στην «τούμπα» του Αγίου Μάμα η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως ευρήματα, βάσει των οποίων η περιοχή κατοικήθηκε από το 5000 π.Χ. Από επιγραφή των αυτοκρατορικών χρόνων, που βρέθηκε κοντά στο χωριό και αναφέρει μια οικογένεια που κατοικούσε «εν Ολύνθω», εικάζεται ότι το όνομα της αρχαίας Ολύνθου διασώθηκε ως το τέλος της αρχαιότητας στον εδώ ρωμαϊκό οικισμό. Το χωριό Άγιος Μάμας αναφέρεται σε έγγραφα του Αγίου Όρους τον 11ο αιώνα.
Το 15ο αιώνα υποτάχθηκε στους Τούρκους. Σε όλη τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας ανήκε φορολογικά στο χάσι του Λόγγγου. Στην επανάσταση του 1821 το χωριό καταστράφηκε από τους Τούρκους και στην περιοχή έγινε η Μάχη των Ελών. Οι κάτοικοι του Αγίου Μάμαντα συμμετείχαν στην επανάσταση του 1821, μεταξύ αυτών διακρίθηκαν αγωνιστές του 1821 Δημήτριος Πολύζος, Ιωάννης Πολύζος, Αυγερινός Ιωάννου και άλλοι. Το παλιό χωριό ήταν τσιφλίκι του αρχαιολάτρη Πασά Μιχαήλ Μπέη από τις Σέρρες, ο οποίος είχε στολίσει την αυλή του με αρχαία ευρήματα από τους αρχαιολογικούς χώρους της Χαλκιδικής.
