Στρατώνι

Το Στρατώνι είναι παραθαλάσσιος μεγάλος οικισμός του νομού Χαλκιδικής. Ο κεντρικός ναός είναι αφιερωμένος στην Αγία Βαρβάρα. Υπάρχουν επίσης δύο παρεκκλήσια, του Αγίου Νικολάου και των Αγίων Θεοδώρων.

Η ανάπτυξη του τουρισμού στην περιοχή συναντά δυσκολίες καθώς πολύ κοντά στο χωριό βρίσκονται οι εγκαταστάσεις μεταλλευτικών εταιριών. Η περιοχή κατοικούνταν από τα αρχαιότατα χρόνια και η μεταλλευτική δραστηριότητα στο Στρατώνι και στα γύρω χωριά ανάγεται στο 3.000 π.Χ. . Οι ανασκαφές του 1962 έδειξαν ότι το Στρατώνι κτίστηκε στη θέση της αρχαίας πόλης Στρατονίκης. Την πόλη αυτή την αναφέρει ο Πτολεμαίος Κλαύδιος, αλλά λανθασμένα στον Σιγγιτικό Κόλπο.

Έρευνες έγιναν τα τελευταία χρόνια σε ηρώο με δύο θαλάμους (ταφικό μνημείο) και επίσης βρέθηκαν τρία αγάλματα, μεταξύ των οποίων ένα γυναικείο, που φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πολυγύρου. Από τις επιγραφές κυρίως, που βρέθηκαν εκεί, το μνημείο χρονολογείται στα χρόνια του Χριστού (το ηρώο χρονολογείται περίπου στο τέλος του 1ου αιώνα π.Χ.

Η ίδρυσή του ως οικισμού τοποθετείται στα τέλη του 19ου αιώνα και έχει άμεση σχέση με τη μεταλλευτική δραστηριότητα στην περιοχή. Τα πλούσια κοιτάσματα μεικτών θειούχων μεταλλευμάτων, γνωστά ήδη από την αρχαιότητα και τους βυζαντινούς χρόνους, αποτέλεσαν τη βασική πλουτοπαραγωγική πηγή του χωριού. Από τότε άρχισαν να συγκεντρώνονται στο Στρατώνι άνθρωποι από τις γύρω περιοχές, και από άλλα μέρη της Ελλάδας, για να δουλέψουν στα μεταλλεία. Ο πληθυσμός αυξήθηκε σημαντικά λόγω των προσφύγων που κατέφυγαν εδώ μετά τη Μικρασιατική καταστροφή. Το 1932 το χωριό υπέστη εκτεταμένες καταστροφές από το σεισμό που είχε επίκεντρο τον κόλπο της Ιερισσού. Στα αμέσως επόμενα χρόνια ανοικοδομήθηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου.

Οι κάτοικοι του Στρατωνίου, παρόλο που προέρχονται σε μεγάλο ποσοστό από διαφορετικές περιοχές, αποτέλεσαν ένα ενιαίο, αρμονικό σύνολο και ανέκαθεν τους διέκρινε η αγάπη για τον πολιτισμό. Σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας, στο Στρατώνι γίνονταν πολλά καλλιτεχνικά δρώμενα και τοπικές εκδηλώσεις. Το ανέβασμα θεατρικών παραστάσεων -προπολεμικά ακόμη-, η ίδρυση μουσικογυμναστικού ομίλου από τη δεκαετία του 1950, οι εκθέσεις ζωγραφικής, η λειτουργία μπάντας και χορευτικού συγκροτήματος, η διοργάνωση εντυπωσιακών αποκριάτικων εκδηλώσεων, τα τριήμερα ειρήνης και οι συναυλίες μεγάλων καλλιτεχνών, είναι μερικά δείγματα της πολιτιστικής παράδοσης που έχει να επιδείξει το Στρατώνι. Συνεχίζεται στις μέρες μας μέσα από τη δραστηριότητα των τοπικών Συλλόγων.