Γομάτι

LocationΓομάτι

Επάνω στον κεντρικό οδικό άξονα που ενώνει την Αρναία με την Ιερισσό και σε απόσταση 20 χλμ. από τη  Μεγάλη Παναγιά βρίσκεται το Γομάτι, ένας όμορφος οικισμός που αξίζει την προσοχή σας. Από εδώ έχετε την ευκαιρία να προσεγγίσετε υπέροχες παραλίες όπως το Δεβελίκι, το Καστρί, τον Πύργο, τη Χιλιαδού, αλλά και πολλές κρυφές κοντά στο ακρωτήριο Αρκούδα, όπως το Πεταλίδι.

Κύριες ασχολίες των κατοίκων είναι η γεωργία, η αλιεία και η κτηνοτροφία, όπως επίσης και εργάζονται στα μεταλλεία. Η έλλειψη υποδομής στον τομέα της αξιοποίησης των υδάτων αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την ανάπτυξη του αγροτουρισμού. Πανηγυρίζει στις 9 Μαρτίου και 15 Αυγούστου, οπότε εορτάζει ο ιερός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου και των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων. Το χαρακτηριστικότερο έθιμο του χωριού (χρονολογείται από το 10ο αι.) είναι ο μεγάλος “φανός” που καίγεται το βράδι της Αναστάσεως. Λίγο έξω από το χωριό υπάρχει βυζαντινό τοξοτό γεφύρι και το εκκλησάκι του τοπικού Αγίου Γεωργίου, που έζησε στην περιοχή έως τις αρχές του 19ο αι. Ο Άγιος Γερβάσιος (18ος αι.)μόνασε στο Αγ. Όρος και γεννήθηκε και αυτός στο Γομάτι. Μεγάλο πανηγύρι με πολιτιστικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις γίνεται του “Αη-Λια”.

Το παλαιό Γομάτι ή «χώρα του Γόματου», ερείπια του οποίου διασώζονται ως τις μέρες μας, βρίσκεται σε απόσταση 4 χλμ. από τον σημερινό οικισμό. Το προστάτευαν τρεις πύργοι: του Ορφανού, του Κουνούπη και της Δεβελικίας. Το χωριό Γομάτου συνυπήρχε με τη μονή της Θεοτόκου του Γομάτου πριν από το 942. Στα ύστερα βυζαντινά χρόνια το χωριό Γομάτου ήταν ένα από τα μεγαλύτερα του Θέματος της Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με τη μελέτη της καθηγήτριας του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, Αγγελικής Λαϊου. Το 1.400 μ.Χ η μονή Γομάτου έγινε μετόχι της Μεγίστης Λαύρας. Σήμερα διασώζονται μόνο τα ερείπια του πύργου του Ορφανού. Eντός αυτού κτίστηκε η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη. Η καταστροφή του παλιού χωριού από τον σεισμό του 1932 ήταν η αιτία για τη μεταφορά του στη σημερινή τοποθεσία.