Βράσταμα

Τα Βράσταμα Βρίσκονται στους πρόποδες του Χολομώντα και χαρακτηρίζονται ως ημιορεινή περιοχή. Η απόσταση από το Πολύγυρο είναι 11 χλμ.. Αποτελεί Δημοτικό διαμέρισμα του δήμου Πολυγύρου στο νομό Χαλκιδικής. Η κύρια ασχολία τους είναι οι αγροτικές εργασίες, η παραγωγή ελιάς και σιτηρών, καθώς επίσης και η παραγωγή καυσόξυλων. Για την παραγωγή και επεξεργασία της ελιάς υπάρχουν μεγάλες μονάδες ελαιουργείων. Εξίσου σημαντική είναι η ασχολία τους με την κτηνοτροφία, μελισσοτροφία, καθώς επίσης υπάρχουν υλοτόμοι και εργάτες. Τα προϊόντα που παράγει ο τόπος αυτός είναι ελιές-λάδι, σιτηρά, μέλι, και ξυλοκάρβουνα. Επίσης, στα Βράσταμα παρασκευάζεται ένα ποτό (είδος τσίπουρου) που το λένε κούμαρο. Ενεργός είναι πολιτιστικός σύλλογος, όπως επίσης και σύλλογος γυναικών, με το όνομα Τα Γεννήματα.

Το Δημοτικό Διαμέρισμα Βραστάμων το συναποτελούν οι οικισμοί: Βράσταμα, το οποίο είναι και έδρα, το Κελλί, που βρίσκεται σε απόσταση 5 χιλιομέτρων από τα Βράσταμα και σε απόσταση 18 χλμ. από τον Πολύγυρο, σε υψόμετρο 300μ. Στην περιοχή έχουν ανακαλυφθεί σημαντικά παλαιοντολογικά ευρήματα. Το χωριό, με φροντίδα του πολιτιστικού συλλόγου του, διοργανώνει τις τριήμερες ετήσιες εκδηλώσεις προς τιμήν της Παναγούδας, στις 8 Σεπτεμβρίου, και η Πλανά ή τα Πλανά, σε υψόμετρο 130 μ. και σε απόσταση 22 χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα της Χαλκιδικής Στις 28 και 29 Ιουνίου των Αγίων Αποστόλων γίνεται πανήγυρη, όπως και στις 6 Ιουλίου και στις 7, της Αγίας Κυριακής.

Τα Βράσταμα ή Βραστά είναι από τους παλαιότερους οικισμούς της Χαλκιδικής. Στη θέση του επισημάνθηκε αρχαία πόλη, με άγνωστη σήμερα ονομασία και το ίδιο το χωριό αναφέρεται ως Βράσταμα σε πηγές του 9ου αιώνα. Οι κάτοικοι των Βραστάμων συμμετείχαν στην επανάσταση του 1821 μεταξύ αυτών ήταν ο Δημήτριος Παραδείσης.

Τα αξιοθέατα του τόπου αυτού είναι η εκκλησία του χωριού “Ευαγγελισμός της Θεοτόκου”. Ο ναός ανακαινίστηκε το 1814, καθώς είχε καεί από τους Τούρκους στο λόφο όπου βρίσκεται υπήρχε αρχαίος ναός. Σημαντικό σημείο επίσκεψης είναι το σπήλαιο του Οσίου Ευθυμίου στη θέση Μικρόκαμπος. Βρίσκεται σε ένα πανέμορφο μέρος περιτριγυρισμένο από καταρράκτες και πλατάνια. Εκεί ασκήτεψε ο Όσιος Ευθύμιος και τώρα υπάρχει η σπηλιά του κτισμένη πάνω σε ένα βράχο. Η μνήμη του γιορτάζεται στις 14 Οκτωβρίου. Ο επισκέπτης μπορεί ακόμα να θαυμάσει τα αιωνόβια δέντρα στον περίβολο της Παναγίας και των Αγίων Αναργύρων (πανηγυρίζει 1 Ιουλίου). Επίσης, υπάρχουν οι ναοί της Αγίας Κυριακής (7 Ιουλίου) και πανηγύρι γίνεται και στις 15 Αυγούστου (Κοίμηση της Θεοτόκου).

Οι κάτοικοι των Βραστών διατηρούν και αυτοί τα πατροπαράδοτα πανηγύρια που αριθμούνται γύρω στα 13. Τα μεγαλύτερα είναι των Αγ. Αναργύρων στις 1/7, της Αγ. Κυριακής στις 7/7, και στις 15/8 που γιορτάζεται η “Κοίμηση Της Θεοτόκου” ο Πολιτιστικός Σύλλογος διοργανώνει τετραήμερο εκδηλώσεων με την επωνυμία “Γιορτή Κουμαρου”.